چاپ بر روی CD و برچسب زدن به آن امر بسیار مهمی است که نه تنها به استفاده کننده نشان می دهد که دیسک را از کدام طرف وارد دستگاه کند، بلکه از نظر زیبایی شناسی نیز کاربرد دارد. اگر دیسک ها برچسب نداشتند از هر دو طرف به یک شکل دیده می شدند که هم در وارد کردن آنها به دستگاه و هم تشخیص آنها از یکدیگر مشکل ساز می شد. متدهای مختلف برای چاپ سی دی و چاپ دی وی دی وجود دارند که برای انتخاب یکی از آنها باید شرایطی مثل تعداد دیسک ها، تعداد رنگ های چاپگر، طرح مورد نظر و نوع دیسک را در نظر گرفت.
راه های طرح زدن بر روی CD
دو راه عمده برای طرح زدن و چاپ بر روی CD وجود دارد که عبارتند از:
1- چاپ طرح روی لیبل های برچسبی که مخصوص سی دی و دی وی دی است و سپس آن را روی دیسک می چسبانیم. روش برچسب زدن منسوخ شده است و امروزه دیگر از آن استفاده نمی شود زیرا اولا با دقت انجام نمی شود و نتیجه نهایی نامطلوب می شود و دوما کاری زمان بر است. از طرفی با چسباندن برچسب دیسک ضخیم تر می شود و در داخل دستگاه به درستی جای نمی گیرد.
2- چاپ بر روی CD به شکل مستقیم که توسط پرینترها انجام می گیرد و خود آن نیز روش های متنوعی دارد و در ادامه آنها را معرفی خواهیم کرد.
در ابتدا درباره سه مورد از روش های چاپ بر روی CD یعنی چاپ افست، چاپ دیجیتال و چاپ سیلک اسکرین به اختصار صحبت می کنیم و در ادامه آنها را با هم مقایسه می کنیم تا بتوانید بهترین روش برای انجام عمل چاپ بر روی CD را انتخاب کنید.
چاپ افست (Offset Printing)
روش افست قرن ها است برای چاپ روزنامه ها، مجلات، کارت پستال ها و بروشورها مورد استفاده قرار می گیرد. افست نوعی از لیتوگرافی می باشد که برای چاپ تیراژهای بالا کارایی دارد. لیتوگرافی فرایندی است که در آن صفحه های فلزی به نام زینک می سازیم . 4 غلطک مختلف، هر کدام به یکی از رنگ های فرمت رنگی CMYK یعنی آبی، قرمز، زرد و مشکی آغشته می شوند. دستگاه جوهر و آب را با هم مخلوط کرده و با استفاده از این غلطک ها روی سطح مورد نظر مهر می کند. با استفاده از این 4 رنگ و ترکیب آنها می توان رنگ های بسیاری ساخت و در طرح به کار برد. در بعضی موارد برای وضوح بیشتر تصویر در فرایند چاپ بر روی CD یک لایه سفید به عنوان پایه و زمینه زیر طرح اصلی قرار می گیرد.
مزایای چاپ بر روی CD با روش افست:
1- بر روی هر نوع سطحی به یک اندازه خوب عمل می کند.
2- درست است که برای راه اندازی چاپخانه ای با دستگاه چاپ افست و ماشین آلات آن باید نسبت به دستگاه های دیگر هزینه بیشتری پرداخت کنید اما پس از راه اندازی در فرایند انجام کار، این روش بسیار مقرون به صرفه تر خواهد بود.
3- کیفیت عالی با دقت بسیار خوب در چاپ عکس ها و متون توسط این روش تضمین شده است.
نکات منفی چاپ بر روی CD افست:
1- ساخت غلطک ها زمان بر است و فرایند چاپ را طولانی می کند و بسته به طرح، 5 تا 10 روز کار می برد.
2- اگر غلط تایپی یا اشکالی در طرح اصلی وجود داشته باشد، اصلاح آن پس از شروع فرایند چاپ غیرممکن است و باید از اول شروع کرد.
چاپ دیجیتال ( Digital Printing)
اساس چاپ بر روی CD دیجیتال تبدیل کردن یک طرح دیجیتالی در کامپیوتر به یک نسخه فیزیکی قابل لمس است. چاپگرهای جوهرافشانی که در منازل به کار می برید نیز نوعی از چاپگرهای دیجیتال می باشند. با استفاده از لیزر یا چاپگر جوهرافشان می توان یک تصویر دیجیتال را روی سطوح مختلفی مثل بوم، پارچه، فلز یا شیشه چاپ کرد. حداکثر رزولوشن این پرینتر به 1440 پیکسل در اینچ می رسد که نهایتا تصویری با کیفیت مطلوبی به ما می دهد. متد دیجیتال از فرمت رنگ CMYK استفاده می کند اما از رنگ های Pantone و Spot پشتیبانی نمی کند. چون بیس و پایه این روش آب است و ممکن است طرح چاپ شده در تماس با آب یا مایعی دیگر خراب شود، معمولا روی دیسک ها را با یک لایه براق UV لاکی می پوشانند.
مزایای چاپ بر روی CD به روش دیجیتال:
1- زمان چرخش سریع تر
2- تمام چاپ ها یکسان هستند و اشکالات کمی می بینید که ناشی از بالانس نبودن جوهر و آب باشند.
3- برای تیراژهای کم، هزینه کمتری می برد.
4- چون بین کامپیوتر و دستگاه چاپ واسطه ای وجود ندارد و مستقیما به هم وصل هستند، اصلاح اشکالات به صورت سریع را میسر می سازد.
نکات منفی چاپ بر روی CD دیجیتال:
1- تنوع کمتری از سطوح برای پرینت نسبت به افست داریم
2- تنوع رنگ ها در دیجیتال کمتر از افست است زیرا رنگ های استفاده شده جوهرهای استانداردی هستند که قابل ترکیب با یکدیگر نمی باشند.
3- کیفیت و وضوح کمتری نسبت به افست دارد
چاپ سیلک اسکرین ( Silk Screen Printing)
چاپ سیلک اسکرین به اختصار به نام چاپ اسکرین شناخته می شود. اساس کار چاپ اسکرین رد شدن جوهر از یک شبکه توری است. این توری را بر روی یک چارچوب همراه با یک شابلون می گسترانند و قسمت های باز شابلون به جوهر اجازه نفوذ می دهد و به این ترتیب چاپ بر روی CD صورت می گیرد. سی دی های موسیقیی که از بازار می خرید معمولا از این طریق چاپ شده اند.
مزایای چاپ بر روی CD سیلک اسکرین:
1- در این روش برخلاف متدهای دیگر چاپ که امکان محو شدن یا خراب شدن طرح چاپ در گذر زمان در معرض هوا وجود دارد، طرح های چاپ شده دارای دوام بالایی هستند و با شستن و لمس فیزیکی از بین نمی روند.
2- یکی دیگر از مزایای این روش این است که می توانیم مکان دقیق چاپ روی یک سطح را مشخص کنیم. مثلا ممکن است بخواهیم یک طرحی کل یک تیشرت یا فقط قسمت پایین آن را پر کند.
3- چاپ بر روی سطوح مختلفی مثل تیشرت، بنر، کلاه و پوسترها امکان پذیر است.
4- دیسک چاپ شده در این روش در برابر خش مقاوم تر از روش های دیگر است.
نکات منفی چاپ بر روی CD با روش اسکرین پرینت:
1- میکس و ترکیب رنگ ها و ساختن شیب رنگ و افکت های دیگر در این روش بسیار سخت است.
2- چاپ اسکرین فرایندی است که نیاز به مراحل اولیه کمتر از بسیاری از تکنیک های دیگر دارد اما شامل مراحل میانی است که در آن صفحات و توری ها با رنگ های مختلف را یکی یکی روی سطح مورد نظر مثل تیشرت می گذاریم تا نهایتا به طرح اصلی برسیم.
3- هرگونه ایجاد اشکال کوچک در چاپ هر کدام از صفحه ها می تواند در نهایت منجر به خراب شدن کل تصویر شود.
4- محدودیت در اسکرین ها و روش های اعمال جوهر باعث می شود جزئیات به خوبی چاپ نشوند و وضوح آن پایین باشد.
برای انتخاب روش چاپ بر روی CD باید چه مواردی را در نظر بگیریم؟
همانطور که قبلا به آن اشاره شد، انتخاب روش چاپ و رایت سی دی به شرایط خاصی بستگی دارد که عبارتند از:
1- زمان: در روش افست انجام فرایند چاپ تقریبا 10 روز طول می کشد زیرا بین طرح و چاپ نهایی مراحل زیادی از جمله ساخت 4 فیلم و غلطک ها وجود دارد که زمان می برند. در چاپ اسکرین زمان نسبتا کوتاه و خوبی برای فرایند لازم داریم اما اگر نیاز به چاپ فوری داشته باشیم، همیشه چاپ دیجیتال بهترین گزینه است.
2- تیراژ: یکی از راهنماهای بسیار خوب برای انتخاب روش چاپ بر روی CD، تعداد سفارش ها است. معمولا از چاپ افست برای تعدادهای زیاد، 500 به بالا استفاده می شود و اگر تعداد کمتر بود از چاپ دیجیتال استفاده می کنیم. پس تعداد نیز در روش انتخاب برای چاپ بسیار مهم خواهد بود.
3- رنگ: با توجه به گفته های قبلی می دانیم که رنگ های Pantone و Spot در چاپ دیجیتال در دسترس نیستند و در نتیجه اگر بخواهیم در طرح خود از رنگ هایی مثل طلایی، نقره ای، فسفری یا رنگ های خاص دیگر استفاده کنیم چاپ افست این امکان را برای ما فراهم می کند.
4- جنس: بعضی از جنس ها مثل کاغذ یا مقوا برای چاپ از طریق هر روشی قابل استفاده هستند اما سطوحی مثل لمینت مات مخملی و سطوحی که برجستگی یا فرورفتگی دارند، فقط توسط افست قابل چاپ هستند و نمی توان از هر روشی برای آنها استفاده کرد.
5- طرح اولیه : در چاپ دیجیتال می توان در ابتدا طرحی برای نمونه زد تا مناسب بودن آن امتحان شود اما در افست وقتی فرایند شروع شد، دیگر امکان اصلاح نیست
در آخر می توان نتیجه گرفت که هیچ پاسخ قطعی برای سوال (( کدام روش چاپ بر روی CD )) وجود ندارد. در واقع شما با توجه به فاکتورهای مختلفی نظیر تعداد سفارش، طرح اصلی و دقت و کیفیت لازم برای آن، رنگ های استفاده شده در طرح، هزینه و از همه مهمتر زمان و فوریت انتخاب می کنید که کدام روش چاپ بر روی CD برای شما بهترین گزینه است و بر اساس این آیتم ها روش مورد نظر خود را انتخاب خواهید کرد.